Theo các nhà nghiên cứu, Bản sắc chè Thái Nguyên là vô cùng độc đáo, gắn liền giữa các sản phẩm trà trên thị trường và phương thức sản xuất trà thủ công tinh tế.
1. Tìm về bản sắc chè Thái Nguyên
Thú uống chè (trà) là một cái thú có từ lâu đời, trở thành nét độc đáo trong văn hóa ẩm thực của dân tộc. Thú uống trà Thái Nguyên đã tạo ra bản sắc chè Thái Nguyên, ấy chính là văn hóa uống nước chè để bắt đầu câu chuyện, bắt đầu của một ngày mới, trong những buổi làm đồng áng vất vả có chén trà xanh, rồi lãng mạn cao hứng thì vừa uống trà vừa ngâm thơ, âu đó là một cái nét đẹp trong cách uống trà vậy. Mỗi khi cái tên Thái Nguyên được nhắc đến, gợi cho nhiều người về một vùng đất có một bề dày truyền thống cách mạng, và cây chè và các sản phẩm từ chè Thái Nguyên ngon anh hùng đã góp phần vào bản sắc văn hóa vùng định hình trong tổng thể văn hóa Việt.
Để đi tìm hiểu rõ hơn về văn hóa của người Thái Nguyên và những văn hóa ấy liên quan như nào tới cây chè và những sản phẩm từ chè, cùng với đó là nghệ thuật pha và thưởng thức trà, chúng ta cùng tìm hiểu bản sắc Văn hóa Thái Nguyên thể hiện qua ẩm thực “Trà Thái”, qua đó, tìm hiểu một vài nét văn hóa Thái Nguyên với những cái hay – cái đẹp trong nghệ thuật thưởng trà và pha trà của người Thái Nguyên. Lục lại những tư liệu nghiên cứu đã có về văn hóa Thái Nguyên thể hiện qua ẩm thực Chè Thái là những tư liệu hiếm hoi và quý báu. Qua đó cho thấy, ẩm thực văn hóa Chè Thái là một đề tài mang tính quy mô không lớn và không phổ biến lắm, tập trung ở giới tinh hoa, văn sỹ đời xưa, những người đã nâng bản sắc chè Thái Nguyên lên tầm nghệ thuật.
2. Bản sắc chè Thái Nguyên độc đáo
Cứ nhắc đến trà Việt, người ta nghĩ ngay đến trà Thái Nguyên. Sản phẩm chè Thái Nguyên có hương vị đặc trưng mà không nơi nào khác có được. Từ rất lâu, chè Thái Nguyên đã được tôn vinh là “đệ nhất danh trà” của đất nước. Đến vùng chè Thái Nguyên ngon, chúng ta sẽ bắt gặp ngay trước mắt ngút ngàn một màu xanh của núi rừng, của những đồi chè đang đơm lộc biếc. Đất nước ta có nhiều vùng chè ngon, nhưng xưa nay chè Tân Cương-Thái nguyên là ngon hơn cả, nổi tiếng hơn cả, và chè Tân Cương chính là hạt nhân nâng tầm bản sắc chè Thái Nguyên trong lòng người yêu trà.
Khác với các vùng đất trồng chè khác của đất nước, chè Lộc xuân đã trở thành một “thương hiệu” nổi tiếng được người tiêu dùng đánh giá cao. Đất Thái Nguyên, đặc biệt là vùng chè đặc sản Tân Cương được coi là một trong những vùng cung cấp những loại chè ngon nổi tiếng. Đây chính là vùng đất chè truyền thống của tỉnh. Sản phẩm chè của quê hương được đem đi khắp các vùng miền và cả thị trường nước ngoài, được những người sành chè và nhiều thị trường khó tính chấp nhận. Để có được điều hạnh phúc và tự hào đó, Chè Thái Nguyên đã thực sự tự mình làm cho mình có bản sắc riêng trong lòng người tiêu dùng.
Điều đặc biệt là khi các loại chè được nhập khẩu từ nước ngoài về đây trồng như Bát tiên, Ô long… sau một thời gian dần dần bị địa phương hóa trở thành “chè Tân Cương, chè Thái Nguyên. Sở dĩ ở Tân cương có những loại chè ngon cũng bởi một phần chất đất ở đây được trời phú cho tươi tốt và đặc biệt thích hợp với cây chè với cây chè. Cũng chả vì thế mà mỗi khi người ta nhắc đến hai chữ Thái Nguyên, đâu chỉ là vùng đất gang thép, đâu chỉ là một thành phố công nghiệp, mà còn được biết đến một sản phẩm không có vùng đất nào của Tổ quốc có được, đó chình là “chè xanh”. Với những nét đẹp văn hóa Trà và thương hiệu Trà Thái Nguyên Đặc Biệt được mọi người biết đến từ lâu, nhưng trên diện rộng thì phải nhờ vào thời đại thông tin, thông qua các Festival trà Thái Nguyên mà bản sắc chè Thái Nguyên được lan tỏa trong cộng đồng.
